Στο πλαίσιο της δράσης “Γυναίκες Ορατές στην πόλη” επισκεφθήκαμε την πόλη του Αγίου Δημητρίου και πραγματοποιήσαμε 3 συμμετοχικά εργαστήρια βιωματικής χαρτογράφησης. Μαζί με κατοίκους και μέλη του Δήμου Αγίου Δημητρίου φορέσαμε τα “γυαλιά του φύλου”. Περπατήσαμε σε γειτονιές, αξιολογήσαμε τις αλλαγές που έχουν ήδη γίνει στο δημόσιο χώρο και καταγράψαμε τις ανάγκες που υπάρχουν ώστε η πόλη να γίνει πιο ασφαλής για όλα τα άτομα.
Η αίσθηση της ασφάλειας και η δυνατότητα της προσβασιμότητας αναδεικνύονται ως δύο από τα μεγαλύτερα ελλείμματα που αντιμετωπίζουν γυναίκες και θηλυκότητες όταν κυκλοφορούν στην πόλη. Η κινητικότητά των γυναικών διαφέρει από αυτή των ανδρών, με αποτέλεσμα οι θηλυκότητες να καθίστανται αόρατες μέσα στην πόλη, μέσα στην ίδια τους τη γειτονιά. Οι διερευνητικοί περίπατοι ανέδειξαν μία κοινή εμπειρία με κοινούς προβληματισμούς, οι οποίοι οδήγησαν στη χαρτογράφηση της πόλης του Αγίου Δημητρίου και στην (επαν)αξιολόγηση του δημοσίου χώρου. Έτσι, μέσα από μία συμπεριληπτική και συμμετοχική διαδικασία τέθηκαν προβληματισμοί και προτάσεις για τη βελτίωση των επισφαλών σημείων της πόλης, ώστε ο δημόσιος χώρος να είναι περισσότερο φιλικός προς γυναίκες, κορίτσια, θηλυκότητες.
Δε θέλω να συνεχίσω να νιώθω έτσι!
Κατά τη διάρκεια της δράσης:
- Προσαρμόσαμε τη μεθοδολογία και τα εργαλεία μας στη συμμετοχική χαρτογράφηση της πόλης μέσω διερευνητικών περιπάτων με συμμετέχουσες/-οντες, μέσα από την οπτική του φύλου. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήσαμε ήταν αυτή της συμμετοχικής έρευνας, μιας προσέγγισης από τα κάτω (bottom-up), όπου οι συμμετέχουσες/-οντες παίρνουν το ρόλο ερευνητ(ρι)ών.
- Υλοποιήσαμε 3 εργαστήρια βιωματικού χαρακτήρα, στα οποία οι συμμετέχουσες/-οντες εξοικειώθηκαν με θεωρίες και εργαλεία αξιολόγησης του δημόσιου χώρου υπό την οπτική του φύλου και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν δύο διερευνητικοί περίπατοι (ένας απογευματινός και ένας βραδινός).
- Δημιουργήσαμε έναν συλλογικό χάρτη με τα προβλήματα που αναδείχθηκαν από τις/τους συμμετέχουσες/-οντες για τις γειτονιές του δήμου Αγίου Δημητρίου, αλλά και προτάσεις επίλυσής τους.
- Συγκεντρώσαμε τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματα των εργαστηρίων και σχεδιάσαμε τον χάρτη της περιοχής με τη μορφή report, που περιλαβάνει όλα τα παραπάνω. Τέλος, προωθήσαμε το report στο Δήμο Αγίου Δημητρίου προκειμένου να αναλάβει περαιτέρω δράση στις συγκεκριμένες περιοχές που μελετήσαμε.
Οι νέες αστικές αναπλάσεις χαρακτηρίστηκαν θετικά από τις συμμετέχουσες/οντες και φαίνεται να ενισχύουν το αίσθημα άνεσης και ασφάλειας των κατοίκων σε επίπεδο γειτονιάς. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα ζητήματα ασφάλειας, προσβασιμότητας και έλλειψης αστικού εξοπλισμού, τα οποία μένει να διευθετηθούν.
Με την τελική μας εκδήλωση (Μάρτιος, 2023) στον χώρο του Δημαρχείου του Αγίου Δημητρίου, έκλεισε ο κύκλος της πιλοτικής εφαρμογής της δράσης “Γυναίκες Ορατές στην πόλη”. Παρουσιάσαμε τα αποτελέσματα του προγράμματος μαζί με το βίντεο που δημιουργήθηκε από τα εργαστήρια που κάναμε στο πλαίσιο του προγράμματος, ανταλλάξαμε απόψεις και συζητήσαμε με φορείς του δήμου και κατοίκους του δήμου ή όμορων δήμων για το πώς μπορούν οι ανάγκες των θηλυκοτήτων να ληφθούν υπ’ όψιν σε έναν πιο συμπεριληπτικό (ανα)σχεδιασμό της πόλης, φιλικό προς όλους τους ανθρώπους.
Στόχος μας είναι η υλοποίηση ανάλογων δράσεων σε περισσότερες γειτονιές, δήμους και πόλεις της Ελλάδας, ώστε να αναδειχθούν οι ανάγκες, οι επιθυμίες και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και άλλες ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες μέσα στην πόλη. Μέσα από την ανάδειξη αυτών και τη συμμετοχική έρευνα σε συνεργασία με συμμετέχουσες/-οντες και τοπικούς φορείς, μπορούμε να συνδιαμορφώσουμε αστικές παρεμβάσεις για πόλεις πιο συμπεριληπτικές και φιλόξενες προς όλους τους ανθρώπους.
Περιοχή: Δήμος Αγίου Δημητρίου Αττικής
Διάστημα: Δεκέμβριος 2022 – Μάρτιος 2023
Συμμετείχαν: 30 συμμετέχουσες/-οντες (κυρίως κάτοικοι της περιοχής)
Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Δήμο Αγίου Δημητρίου, τη Δημοτική Επιτροπή Ισότητας – ΔΕΠΙΣ Αγίου Δημητρίου και την ActionAid Hellas.